Otsaileko lehenen urratsak, egun bereziak dira Gipuzkoako Elizarentzat, izan ere, oso maitatuak diren hiru santu aintzakotzat hartzen baititu: Kandelario (otsailak 2), San Blas (otsailak 3) eta Ageda deuna (otsailak 5). Jai hauek oihartzun dute lurraldean zehar.

Kandelario

Otsaila, argiaren festarekin hasten da; Kandelario. Elizarentzat, Kandelariorekin, Jesusen aurkezpenaren ospakizuna irudikatzen du tenpluan. Gertaera hau kontatzen duten eskritura sakratuetan jasotzen den bezala, ama, gune sakratuan egonik, bere bizitzako fruiturik onena erakustera joan zen, hau da, bere semea. Kristo da, bere amak, aurkeztutako munduaren argia bezala, eta kandelak edo kandelak bezala, denak argiztatzera dator.

Herri askotan, urtean zehar liturgia ospakizunak argitzeko erabiliko diren kandelak bedeinkatzen dira. Gipuzkoan, ohitura honi urte askotan, aurreko urtean bataiatutako haur guztiek, Mariak, Jesusen alde eginiko eskaintza gehitu behar zaio. Ohitura hori Vatikanoko II. Kontzilioaren aurreko garaian errotu zen: amek, erditu ondoren, elizan eskaintzen zuten jaioberria, esker on eta berri on gisa.

Azkoitia:
• Otsailak 1: kandelen bedeinkapena Santa Klaran (08:30ean) eta parrokian (09:30ean).
• Otsailak 4: Meza Nagusian, 2023an jaio edo bataiatutako haurrak bedeinkatuko dira; baita aurten katekesian hasi direnak. Horrez gain, Kandelaria Ama Birjinaren prozesioa egingo da, parrokiako abesbatzak ‘Irten ezazu’ kanta kantatu ahala.

San Blas

Otsailaren 3an ospatzen da San Blas. Eztarriko gaixoen zaindaria, Armenian medikua eta gotzaina izan zen, eta bere fedeagatik martirioa jasan zuen. Tradizioaren arabera, arrain arantza batekin itotzen ari zen haur bat salbatu zuelako dator bere ospea. Horregatik, eztarriko gaixotasunak sendatzeko eskatzen zaio.

San Blas egunak oihartzun berezia du Gipuzkoako zenbait herritan. Besteak beste, San Blas Idiazabalgo patroia da, baita Tolosako San Blas auzokoa ere: erroskilla bedeinkazioa egiten da bertan.

Elgoibarren ere badu sona, tradizioz, “San Blas ogiak” bedeinkatu izan baitira urtean zehar eztarriko gaitzak saihesteko. Gaur egun, ogia, San Blas opilak ordezkatu du.

Azkoitia:
• Otsailaren 3an: goizean, elikagaiak bedeinkatuko dira Santa Klaran eta parrokian egingo diren mezetan.

Tolosa:
• Otsailak 3: San Blas ermitan meza izango da 11:00etan, eta ondoren elikagaiak bedeinkatuko dira.

Santa Ageda

Otsailaren 5ean Santa Ageda ospatzen da. III. mendean Sizilian bizi izan zen martiri gaztea, bere atzetik zebilen gobernadorearen tortura eta jazarpenari aurre egin zion Agedak. Emakumeen zaindaria da, batez ere bularreko minbizia dutenena, bularrak moztu baitzizkioten zigor gisa. Bere aldeko eguna oso ezaguna da gure herrian, bere omenez kantatzen diren Santa Ageda koplak esaterako.

Irudia: Auñamendi Eusko Entziklopedia

Santa Ageda bezpera egutegian azpimarraturiko data da Gipuzkoako ia herri guztietan. Talde ezberdinek (abesbatzak…) makilak eskuan eta baserritarrez jantzita, Agedari zuzendutako koplak abesten dituzte.

Ageda martiriari ahalmen asko egozten zaizkio. Besteak beste, suteak saihestea, espiritu txarrak eta abereen gaixotasunak uxatzea, nekazaritza-ekoizpena sustatzea, eta baita migrainak eta zefaleak sendatzea ere. Horrez gain, Santa Ageda, emakumeen zaindaria da, eta ugalkortasunaren arloan botereak dituela esan ohi da.

Informazio gehiago:

Oñatiarron Berbia: https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/berbia/albisteak/2006ean-jaiotako-120ren-bat-neska-mutil-irtengo-dira-kintto-batzea-egitera-otsailaren-4an-eta-10ean
Ordiziako Udala: https://www.gipuzkoan.eus/ordizia/eu/_q0_ps1_tfichaevento_oindex_d2019-02-02_h2019-02-02_c0_id36494_bd0/kandelaria_jaia.html
Guuk: https://blog.guuk.com/festividad-san-blas-euskadi-origen-donde-se-celebra/