Gipuzkoak Bihotz Sakratuaren sagarapenaren berritzea Urgulleko monumentuaren 75. urteurrenean
Igande honetan, azaroak 23, Jesusen Bihotzaren monumentuaren 75. urteurrena dela-eta, Fernando Prado Ayuso gotzain monsinorea buru dela, Donostiako Elizbarrutiak Eukaristia hunkigarria ospatu du Urgull mendiko kaperan. Ospakizunean zehar, Gipuzkoa eta Jesusen Bihotzaren arteko sagaratzea berritu da; lehen aldiz, 1950ean egin zen, monumentuaren inaugurazioan.
Fedea eta esker onezko elizbarrutiko hitzordua
Aurreko egunetan baino eguraldi hobeagoa izan du ekimenak: ez du euririk egin, eta hozbero atseginak, jendearen parte hartzea erraztu du. Meza hasi baino ordubete lehenagotik, lehenengo fededunek, kaperako, eta monumentuaren inguruko eserlekuak betetzen hasiak zituzten.
Maratoiaren ospakizunagatik hiria hein batean itxita zegoen arren, asko zuhurrak izan dira, eta nahikoa denboraz iritsi dira kaperara, Urgulleko igoera alaitasun gune herrikoi bihurtuz.
75. urteurreneko plakaren bedeinkapena
Ospakizuna kanpoaldean hasi da, monumentuaren ondoan, 75. urteurrena oroitzeko plaka berriaren bedeinkapenarekin; plaka hori 50. urteurrena gogorarazten duenaren ondoan jarri da; 2000. urtean, Jose Maria Setien, orduko Donostiako gotzaina izan zen ospakizunaren buru.
Ekitaldi hau, era berean, Jesusen Bihotzaren Batzarreko kideek, monumentua zaintzeko eta Jesusen Bihotzarekiko debozioa zabaltzeko egindako lan isilagatik, gotzainarengatik gertutasun eta aintzatespena jasotzeko aukera izan da.
Era berean, gotzainak, bere garaian agindutako, Urgull mendiko kaperan ospatzen diren ospakizun guztietan, lekuaren, eliz eta otoitz izaera azpimarratuz, bakearen eta adiskidetzearen aldeko aginduzko-otoitza errezatu zaio Jesusen Bihotzari.
«Dilexit nos»: irauten duen maitasunaz hitz egiten duen monumentua
Bere homilian, Fernando Pradok monsinoreak, ospakizunaren zentzu sakona, Elizaren irakaskuntza berriaren argitan kokatu zuen. Frantzisko Aita Santuak Dilexit Nos bere azken entziklikan esandakoak gogoratuz hasi zen:
«Dilexit nos». «Maitatu gintuen» (Rom 8, 37). Halaxe esan zigun Frantzisko Aita Santuak, bere azken gutun enziklikan.
Baieztapen honetatik abiatuta, gotzainak azaldu zuen, ospatzen dena, ez dela bakarrik efemeride historiko bat, gure herriaren erdi-erdian dagoen maitasun baten oroimen bizia baizik.
Mendirako igoera, etxerako itzulera gisa deskribatu zuen:
«Gaur, elkarrekin igo gara Urgull mendi honetara, familiaren etxera itzultzen garen bezala: esker onez, fede xumearekin, eta itxaropen berrituarekin».
Monumentuaren esanahiaren inguruan, bere edertasun arkitektonikoaz eta hiriaren gaineko indar bisualaz haratago, bere balioa, batik bat, espirituala dela azpimarratu zuen Prado monsinoreak:
«Bihotz Sakratuaren monumentu hau, duela 75 urtetik hiria eta probintzia isilean bedeinkatzen dituena, ez da eraikuntza historiko bat soilik, edota gaur egun, bere aita eta artzaina izateko ohorea dudan munduko hiri ederrenaren Skyline-aren paisaia apaintzen duen irudi ederra. Irudia, ezer baino lehen, zeinu espiritual sendoa da. Bai, zeinu espiritual sendo-sendoa. Harrizko fede-aitorpena da. Historiaren azken hitza ez dela ez gorrotoa, ez zatiketa, ez axolagabekeria, baizik eta fededun zein sinestunei, maitasuna dela gogorarazten dien irudi boteretsua».
Gotzainak azpimarratu du, sinestunak ez diren pertsona askok, naturaltasunez onartzen dutela Jesusen Bihotzaren irudia hiriaren bihotzean. Fededunentzat, berriz, monumentua, «gure bizitzan presente egon den maitasun baten oroimen bizia» da, eta maitasun hori «ez da utopia bat, errealitatea baizik», gure lurreko gizon eta emakume askoren historian zer esana izan duena.
Jubileu urtea, eta elizbarrutiaren 75. urteurrena
Ospakizun hau, garai bereziki esanguratsu baten barruan kokatzen dela gogoratu zuen Fernando Prado monsinoreak: «Eukaristia, eta une historiko hau, une berezi batean ospatzen ari gara: mundu mailako Elizaren Jubileu Urtearen, zein gure Donostiako Elizbarrutiaren 75. urteurrenaren baitan. Gure elizbarrutiko jubileu urtearen azken txanpan gaude. Monumentuaren 75. Urteurrena eta gure Elizbarrutiarena, urte berean ospatzen dugu».
«Bat etortze hau —gaineratu zuen— dei bat bezalakoa da, hau guztia, Kristoren Bihotzetik pasatzeko»; «berritzeko, adiskidetzeko, anaitasunerako eta itxaropenerako iturri baita».
Azken hilabeteetan monumentuaren inguruan sortutako eztabaidei dagokienez, itsasoko olatuak bezala, «monumentuaren inguruko eztabaidak, aldi oro, etorri eta joan egiten dira», adierazi zuen gotzainak. Eta ironia finez Dali aipatu zuen:
«Noizean behin komeni da norberari buruz hitz egin dezaten, “onerako bada ere”».
Prado monsinorearentzat, eztabaidak, monumentuari, Probidentziaz, begi berriekin begiratzeko balio izan du, milaka donostiar eta gipuzkoarrentzat, maitasunaren eta bakearen adierazgarri denaren kontzientzia berrituz.
Mundua eraldatzen duen bihotza
Berriro ere Dilexit Nos entziklikan oinarrituz, gotzainak, Frantzisko Aita Santuak gure garaiari buruz egindako irakurketa ekarri zuen gogora:
«Dilexit Nos entziklikan, Frantzisko Aita Santuak, “badirudi gure garaiak bihotza galdu duela” indartsu azpimarratu du, “eta bihotza falta denean, elkartzeko, errespeturako eta elkarbizitzarako gaitasuna ere falta da”.
Bere burua aski duenaren, zatiketaren eta polarizazioaren aurrean, Aita Santuak —aipatu zuen gotzainak— honako hau dio:
«Mundua bihotzetik alda daiteke».
Eta, Frantziskoren irakasletzari jarraituz, honako hau gaineratu zuen:
«Kristoren Bihotzak adierazten digun maitasun horretatik edanez, “gai gara anaitasunezko loturak josteko, gizaki bakoitzaren duintasuna aitortzeko, eta elkarrekin, gure etxe amankomuna zaintzeko” (Dilexit Nos, 217)».
Ikuspegi horretatik, gotzainak, gaur egungo Elizaren eta kristauen zereginaren berri eman zuen: anaitasuna bestearen ahanzturaren aurkako antidotoa izango den kristau-elkarteak eraikitzea, Eliza «mundu berri, adiskidetsu, anaiarteko, baketsu baten testigantza eta iragarpen» bihurtuz.
Fedearen hiru ziurtasun Jesusen Bihotzpean
Urgullen, hiria eta probintzia oinetan zituela, gotzainak, fededunen oroimenean, fede kristauaren hiru ziurtasun aldarrikatu zituen. Hitz xumeak erabiliz, zera esan zuen:
- «Kristok hiri hau maite du. Ezagutzen du, laguntzen du, zaintzen du. Denok, goitik behera ezagutzen gaitu. Eta, bakoitza, maite gaitu, baldintza eta egoera guztietatik haratago».
- «Kristok, elizbarruti honi, eta Gipuzkoako Elizari, itxaropenerako deia egiten die. Maitasunak gauza guztiak berritu ditzake, baita oraindik ikusten ez ditugunak ere. Ez dugu bakarrik fedearen eta kontatzeko lanen iragan loriatsua. Etorkizun zoragarria dugu eraikitzeko».
- Kristok adiskidetzearen eta anaitasunaren artisau izatera gonbidatzen gaitu. Ez ikusle, eraikitzaile baizik. Badira proiektu handiak eta gauzak eraikitzen dituzte arkitekto entzutetsuak. Gu, txikitik eraikitzera deituta gaude; hurbilenetik, artisautza lan batean. Eta indarrak huts egiten dutenean, begira diezaiogun bere Bihotzari. Hortik etorriko zaigu grazia eta indarra bideari berriz ekiteko».
Jubileu Urtearen testuinguruan, gotzainak jaunak, garai hori «berrikuntza, errukia, funtsera itzultzea» aukera gisa definitu zuen, eta Jaunari «entzuteko, hitz egiteko, errespetatzeko eta maitatzeko gai den bihotz berri bat» eskatu zion.
«Gu pasako gara, baina monumentuak iraungo du»
Etorkizunari begira, Fernando Prado monsinoreak monumentuen alderdi historikoa —baina ez absolutua— ekarri zuen gogora:
«Anai-arreba maiteak. Gu pasako gara baina monumentuak iraungo du. Pertsonek joan egiten dira, historiak eta monumentu historikoek, berriz, denbora gehiago irauten dute, nahiz eta ez diren betierekoak».
Zera azpimarratu zuen; benetan garrantzitsuena ez da mendiaren puntan estatua bat egotea, baizik eta «Kristoren maitasuna hemen bizi izan garenon eta oraindik bizi garenon bihotzean betirako gogoan geratzea». «Hori da, benetan, garrantzitsuena».
Horregatik, Jesusen Bihotzaren irudia —«ederra eta mila hitz baino erabakigarriagoa»— gure bihotzetan txertatzera gonbidatu zuen, fedearen dohaina jaso dutenen bizitza, balioak eta egintzak eraldatuz.
Hiriari mezua: menditik anaikorrago jaitsi
Ospakizunaren amaieran, gotzainak, Urgullera igotzeak, fededunen eguneroko bizitzan ondorio zehatzak izatearen nahi azaldu zuen:
“Gaur, mendi honetatik jaisterakoan, denok, anaikorrago, xumeago, baketsuago eta itxaropentsuago jaitsi gaitezela”.
Jesusen Bihotzetik, bedeinkapen berezia eskatu zuen Donostiarentzat eta Gipuzkoa osoarentzat, agintariak espresuki aintzakotzat hartuz, «historia lagunduz, zauriak sendatuz eta etorkizuna bakeaz betez».
Mezaren ostean, bertaratutakoek, anaiarteko aperitibo eskutik baten, amaiera ezin-hobea eman zioten jardunaldiari: Eukaristian ospatutakoa, adiskidetasunean eta elkarbizitzan luzatu zuen elkarretaratze xumea.
Hona, gotzainak bere homiliaren azken hitzetan esan zituen azken erreguak:
«Hala bedi. Horixe da gaur eskatzen dioguna Jesusen Bihotz biguna eta maitagarriari. “Jesusen Bihotz Sakratua, zugan dugu konfiantza”».
- Eskuragarri dago Donostiako Elizbarrutiko YouTube kanalean mezaren bideoa.
- Argazkiak Flickr -en dituzu ikusgai.
- Gotzainaren homilia.
